Broedjaar kraanvogels 2020 in Nederland
In 2020 zijn 40 paren kraanvogels geteld in Nederland; dat zijn er 5 meer dan in 2019. In totaal hebben 36 paren een nest met eieren en daarvan krijgen 13 paren kuikens. Er zijn 19 kleine kuikens geteld en daarvan vliegen er 12 uit.
Noord-Nederland (30) herbergt twee derde van de paren. In het midden en oosten (8) van het land is een geringe groei, maar in het zuiden (2) blijft het nog magertjes. Het aantal uitgevlogen kuikens is mooi verdeeld over het land. In Drenthe en Friesland zijn er 7 uitgevlogen, in Overijssel 2 en in Gelderland 3 kuikens. Het tellen van de kleine kuikens per paar is overigens niet eenvoudig; de aantallen moeten dan ook gezien worden als een minimum.
Corona drukte
Het was in 2020 voor het derde jaar op rij droog in Nederland, met op veel plaatsen een laag waterpeil. Natte gebieden worden daardoor bereikbaar en verstoring en predatie liggen op de loer. Daarnaast speelt er concurrentie tussen kraanvogels in gebieden met een hoge dichtheid, zoals het Fochteloërveen en het Dwingelderveld.
De recreatiedruk is groot in 2020 door de Corona crisis. Veel mensen hebben behoefte aan natuur om te ontspannen. In zo’n periode blijkt hoe weinig groene ruimte er beschikbaar is en hoe kwetsbaar dit de natuur maakt. Natuurgebieden worden platgelopen, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Zwaar beschermde natuurgebieden als natte heide en hoogvenen komen hierdoor nog verder onder druk te staan.
Drenthe en Friesland plus 3 paren en 7 kuikens
In Drenthe en Friesland zijn 30 territoria vastgesteld. Het Fochteloërveen (10) en het Dwingelderveld (8) krijgen er beide een paar bij. Daarnaast zaten (broed)paren in het Bargerveen (3), het Drents-Friese Wold (3), Holtingerveld (1), Diependal (1), Holmerts Amen en Elp (2) en de Dellebuursterheide (1). Nieuw in 2020 is een paar op de Duurswouderheide (1). Ook op enkele andere heidevelden zijn paren gezien, maar de waarnemingen zijn nog niet genoeg om te spreken van een territorium.
In het Fochteloërveen zijn 6 kuikens geboren en 3 uitgevlogen. In het Dwingelderveld verliest een paar een klein kuiken na de uitkomst, en een ander paar brengt 1 kuiken groot.
Op de Holmerts in het hart van Drenthe wordt succesvol gebroed en is begin juni voor het eerst een kuiken gezien. De boswachter wordt gebeld. Ter plekke ziet ze dat het kuiken gescheiden is van de ouders, en dat kijkers en fotografen de kraanvogelouders op afstand houden.
Mensen wordt gevraagd door te lopen, zodat de rust kan terugkeren, maar de drukte houdt aan. Begin augustus komt het grote kuiken vast te zitten in schapengaas, maar wordt bevrijd en daarna is de familie nog vastgelegd met een cameraval. Ondanks de inspanningen is het kuiken daarna niet meer gezien.
Het beste is om schapenrasters in de buurt van broedplekken te verwijderen, zodat kranen een vrije doorgang hebben, want er zijn al te veel belemmeringen in ons drukke landje. Ook het aantal stroomdraden tussen paaltjes kan worden beperkt tot twee, zodat de kuikens er onderdoor kunnen lopen.
Op het Wapserveld en het Doldersummerveld zat een paar en zijn 3 van de 4 kuikens uitgevlogen.
In Overijssel en Gelderland vliegen 5 kuikens uit
In Overijssel en Gelderland gaat het om 8 broedparen. In Overijssel zitten broedparen in de Engbertsdijksvenen (1), Haaksbergerveen (3), Wierdense veld (1) en bij Beuningen (1).
In Gelderland broeden kraanvogels in het Korenburgerveen (2). Ook net over de grens zitten broedparen. In het Haaksbergerveen is een kuiken geboren, maar niet groot geworden. In het Wierdense veld vliegen weer eens 2 kuikens uit. Het paar hier is uitermate succesvol. In het Korenburgerveen in Gelderland zitten 2 paren die samen 3 kuikens hebben grootgebracht, dus ook hier een goed broedsucces. Acht broedparen brengen 5 kuikens groot!
Noord-Brabant, Limburg en Zeeland
In de Mariapeel (1-2) en de Deurnse Peel (1) zitten paren, en in de Deurnse Peel is mogelijk gebroed. De brand in de Deurnse Peel is verwoestend en in het nadeel van de kranen. Hopelijk komen ze volgend jaar wel tot broeden. In Noordoost-Zeeland is balts en copulatie gezien, vervolgens een exemplaar, maar daarna ontbreken waarnemingen. Mogelijk is dit paar gaan zwerven of verkast richting de Peel.
Opnieuw veel dank aan alle kraanvogelwachters!
Zie deze link voor alle contacten en de broedgebieden! En heeft u opmerkingen of aanvullingen, geef ze dan s.v.p. door!
Dwingelderveld: Joop Kleine, Ronald Popken
Drents Friese Wold: Arend van Dijk, Widmar van der Meer, Harald de Graaff
Hijkerveld en Diependal: Bertil Zoer
Midden-Drenthe: Pauline Arends
Bargerveen: Eric Bloeming, Gerrit Bril
Fochteloërveen: H. Feenstra
Duurswouderheide: S. Scholten
Dellebuursterheide: Tom Jager
Engbertsdijksvenen: Gerrit Schepers, Peter van de Akker, Rick Ruis
Aamsveen en Witte Veen: Kees Rosenbrand
Haaksbergerveen: Peter van den Akker, Rick Ruis
Wierdense Veld: Mark Zekhuis, Gerrit Dommerholt
Korenburgerveen: Hans Rauwerdink
Deurnse- en Maria Peel: Jeu van Rijswick, Boena van Noorden
Groote Peel: Boena van Noorden
West-Brabant: Dirk van Straalen